Շեշտ և հնչյուրափոխություն

Առաջադրանքներ

1. Համեմատիր դեմ-դիմաց գրված բառերը  ցույց տուր, թե հնչյունական ինչ փոփոխություններ են տեղի ունեցել.

Օրինակ՝ ջուր-ջրծաղիկ (ու-ն գաղտնավանկի ը)
ծաղիկ-ծաղկաման (ի-ն սղվել է)

հին-հնամենի ի դարձել է ը
բազուկ-բազկաթոռ ու կորել է
պատիժ-պատժել   ի սղվել է
գլուխ-գլխավոր     սղվել  գնաց
էշ-իշամեղու  է-ի
անեծք-անիծել  ե-ի
դեմ/ք/-դիմանկար ե-ն դարձել էի
՝

2. Տրված բառերի վերջից բաղադրիչներ ավելացնելով՝ բառեր կազմիր այնպես, որ տեղի ունենա հնչյունափոխություն:

 Բուրդ-բրդոտ
 սիրտ-սիրել
 կույր-կուրանալ
 ծնունդ-ծննդյան
 հաշիվ-հաշվել
 հույն – Հունաստան։

3. Վերականգնիր տրված բառերի անհնչյունափոխ ձևերը՝

Օրինակ՝ ձնծաղիկ – ձյուն+ծաղիկ

Թխահեր-թուխ+ահեր

Երգչախումբ-երգիչ+գունբ

Մեղվապահ-մեղու+պահ

Շնաձուկ-շուն+ձուկ

Մրգատու-միրգ+տու

4. Տրված բաղադրիչները միացնելով բառեր կազմիր, ուշադրություն դարձրու հնչյունափոխությանը:

Օրինակ՝ կես+ա+դեմ-կիսադեմ

ծաղիկ+ա+ձոր –ծաղկաձոր
շեկ+ա+հեր –շիկահեր
սեր+առատ –սիռարատ
միս+ա+կեր-մսակեր
տուն+ա+քանդ/ել/-տնաքանդ
բնագետ+ություն –բնագիթյուն
հրավեր+ա+տոմս հրավիրատոմս

5.Համեմատիր դեմ-դիմաց գրված բառերը և ցույց տուր, թե հնչյունական ինչ փոփոխություններ են տեղի ունեցել.

Սարգիս-Սարգսյան- ի-ս

միրգ-մրգատու- ի-ր

կաղին-կաղնի- ի-ն

որդի-որդյակ-ի-յ

կռիվ-կռվել-ի-վ

խիղճ-խղճալ-ի-ղ

կծիկ-կծկել-ի-կ

կոշիկ-կոշկեղեն-ի-կ

նկարիչ-նկարչություն-ի-չ

Ինքնաստուգում

1)7 տ 2 ց 60 կգ-ը արտահայտիր կիլոգրամներով։
7260

2)Ո՞ր շարքում են թվերը դասավորված նվազման կարգով․

ա) 10, 20, 410, 570, 600

բ) 360, 340, 540, 100, 90

գ) 368, 358, 321, 101, 103

դ) 265, 112, 99, 89, 0

3)3455 > 3445 արտահայտության մեջ աստղանիշի փոխարեն ո՞ր թիվը պետք է գրել, որ ստացվի ճիշտ անհավասարություն:

ա) 6

բ) 7

գ) 8

դ) 4

4)Ո՞րն է թվի գրության 2-րդ կարգի կարգային միավորը։
10

ա)1

բ)10

գ)2

դ)100

ե) 5

5)Ընտրիր այն թվանշանը, որը տեղադրելով աստղանիշի փոխարեն՝ կստացվի ճիշտ անհավասարություն․

10 կմ 220 մ > 10 կմ 1 50 մ

6)Հաշվիր գումարը`

  1. 50 սմ 6 մմ+12 սմ 9 մմ=63 սմ 5 մմ
  2. 7 ժ 35 ր+3 ժ 30 ր=11 ժ 5 ր
  3. 8 օր 16 ժ+2 օր 9 ժ=11 օր 1 ժ

7)Հաշվիր 3 սմ 5 մմ, 4 սմ 9 մմ և 4 սմ կողմերով եռանկյան պարագիծը։
պարագիծը 3 սմ 5 մմ+4 սմ 9 մմ +4 սմ= 12 սմ 4 մմ

8)Ո՞րն է այն հնգանիշ թիվը, որի միավորը 2 է, հազարավորը՝ 6, իսկ մյուս բոլոր թվանշանները՝ 3:
36332

9)Ինչպե՞ս կփոխվի երկու թվերի գումարը, եթե գումարելիներից յուրաքանչյուրը մեծացնենք 12-ով։
Կմեծանա 24-ով

ա) Կմեծանա 24-ով

բ) Կմեծանա 12-ով

գ) Կփոքրանա 12-ով

դ) Կփոքրանա 24-ով

10)Գտիր նվազելին, եթե հանելին 11 է, տարբերությունը՝ 36։
տարբերությունը 47:
Գերազանց: