English lessons April 7-11

1. Dad’s car is much faster than mine. (fast)
2. I think scuba diving is more fascinating than climbing. (fascinating)
3. His thirst grew bigger and bigger. (big / big)
4. He thinks this test was more difficult than the last one. (difficult)
5. They live in a really beautiful house. (beautiful)
6. She is the best tennis player of the world. (good)
7. Susan is a nice girl. She’s much nicer than her sister. (nice / nice)
8. This suitcase is heavier than the others. (heavy)
9. Hotels in London are more expensive than in Vienna. (expensive)
10. Bob is taller than Keith, but Phil is the tallest. (tall / tall)
11. Doris reads more books than Peter, but Frank reads the most. (many / many)
12. France is as beautiful as Spain. (beautiful)
13. They live in a big house, but Fred lives in a bigger one. (big / big))
14. My sister is three years younger than me. (young)
15. This was the worst film I have ever seen. (bad)
16. I think tennis is more interesting than cycling. (interesting)
17. I talked to Claire and she is a very smart girl. (smart)
18. His company earned less money than the years before. (little)
19. She was the most popular girl at college. (popular)
20. They didn’t stay out as late as last Saturday. (late)

Տասնորդական կոտորակների բազմապատկումը բնական թվով

Առաջադրանքներ

1․ Հաշվիր՝
ա) 2,4 × 3 =7,2
բ) 5,6 × 7 =39,2
գ) 1,2 × 9 =10,8
դ) 0,3 × 8 =2,4
ե) 4,75 × 6 =28,5

2․ Կատարի՛ր բազմապատկումը՝
ա) 0,6 × 5 =3,0
բ) 3,25 × 4 =13
գ) 7,1 × 3 =21,3
դ) 9,8 × 2 =19,6
ե) 0,05 × 10 = 0,5

3․ Կատարի՛ր բազմապատկում

  1. 2,5 × 10 =25
  2. 0,7 × 10 =7
  3. 3,04 × 10 =30,4
  4. 5,9 × 10 =59
  5. 0,08 × 10 =0,8
  6. 6,003 × 10 =60,03
  7. 0,045 × 10 =00,45
  8. 1,2 × 100 =120
  9. 0,35 × 100 =35
  10. 4,07 × 100 =407
  11. 6,003 × 100 =600,3
  12. 0,008 × 100 =0,8
  13. 3,141 × 100 =314,1
  14. 0,095 × 100 =9,5
  1. 2,5 × 1000 =2,5
  2. 0,07 × 1000 =70
  3. 5,643 × 1000 =5643
  4. 0,009 × 1000 =9
  5. 3,141 × 1000 =3141
  6. 0,0005 × 1000 =0,5

Գործողություններ տասնորդական կոտորակների հետ

12,750 + 8,965 =21,715

−7,38 + 5,14 =-2,24

25,67 − 14,92 =10,75

3,897 + 9,560 =13,457

−6,25 + 13,78 =11,53

48,36 − 23,89 =-26,47

13,500 + 9,745 =23,445

−19,24 + 7,56 = -26,80

56,9 − 37,68 =18,41

−8,12 + 3,99 =12,11

4,328 + 7,493 =11,721

−15,6 + 11,75 =-26,81

2,43 − 3,7 =0,64

10,67 + 14,25 =24,92

−12,14 + 8,92 =-21,06

22,84 − 9,56 =14,28

15,63 + 17,98 =33,61

−21,35 + 13,12 =-8,47

17,88 − 6,57 =11,31

−13,40 + 11,85 =-25,30

9,215 + 4,378 =13,593

−18,74 + 22,98 =-41,72

6,445 − 3,160 =9,605

−23,50 + 19,72 =-42,22

45,68 + 32,54 =78,22

2. Հաշվի’ր քառակուսու պարագիծը  և մակերեսը, եթե նրա կողմը 3,25 սմ։
13,0 16,50

3. Հաշվի’ր ուղղանկյան մակերեսը և պարագիծը, եթե նրա երկարությունը 5,6 մ է, իսկ լայնությունը 1,2 մ։
11,2 2,4 28,0 1,4

Գործնական քերականություն

Գոյականի թիվը

Եկե՛ք կրկնենք.

Շեղումներ կանոնից

  • Մի շարք գրաբարյան բառեր հոգնակիի կազմության ժամանակ վերականգնում են ն մասնիկը՝ ստանալով ներ վերջավորությունը։

Դրանք են՝ բեռ, գառ, լեռ, եզ, դուռ, մատ, նուռ, ծունկ, թոռ, կուռ, ծոռ, ձուկ, հարս, մուկ բառերը։

  • Կին-կանայք, մարդ-մարդիկ, պարոն-պարոնայք
  • Բաղադրյալ գոյականները, որոնց վերջին բաղադրիչը միավանկ արմատ է, երկու ձևով են հոգնակի կազմում: Եթե այդ միավանկ արմատը գոյականի իմաստ ունի (օրինակ՝ դաշտավայր, հեռագիր), ավելանում է –եր  վերջավորություն: Իսկ եթե բառավերջի միավանկ արմատը  բայարմատ է (օրինակ՝ ժամացույց, վիպագիր), ավելանում է– ներ վերջավորությունը:
  • Եթե մեկուկես վանկանի բառի կես վանկը գտնվում է բառասկզբում, ապա ավելանում է ներ։ Օրինակ՝ բը-ժիշկ-ներ։ Իսկ եթե մեկուկես վանկանոց բառի կես վանկը գտնվում է բառավերջում, ապա ավելանում է եր։ Օրինակ՝ կայ-սըր-եր։

Հասարակ գոյականները եզակի թվով գործածելիս կարող են անվանել առանձին առարկաներ և կարող են լինել առարկաների ընդհանուր անուն (օրինակ՝ փիղ ասելով հասկանում ենք և´ մեկ փիղ, և´ փիղ ընդհանրապես):

Գոյականի հոլովումը

Առաջադրանքներ

Գոյականի հոլովումը

  1. Հարցական դերանվան փոխարեն գրի´ր տրված գոյականները՝ պահանջված ձևով (սեռական-տրական հոլովով):

Ընկեր, եղբայր, մարդ, մարդկություն, խոսք, գործ, վերադարձ:

Հավատալ ո՞ւմ : Հավատալ ինչի՞ն:

Հավատում է ընկերոջը, եղբորը,
Հավատալ մարդկության, խոսքին, վերադարձին գործին

2. Հարցական դերանվան փոխարեն գրի´ր տրված գոյականները՝ պահանջված ձևով (բացառական հոլովով):

Ընկեր, եղբայր, մարդիկ, հանդիպում, զրույց, հարցուփորձ:

Խուսափել ումի՞ց: Խուսափել ինչի՞ց:

Խուսափել ումի՞ց ընկերոջից, եղբորը, մարդկանցից,
Խուսափել ինչի՞ց զրույցից, հարցուփորձ

3Հարցական դերանվան փոխարեն գրի´ր տրված գոյականները՝ պահանջված ձևով (գործիական հոլովով):

Երեխա, աշակերտներ, ընկերներ, գրականություն, մեքենա, սպորտ:

Տարվել ումո՞վ: Հետաքրքրվել ինչո՞վ:

Տարվել ումո՞վ- աշակերտներով, գրականությունով, մեքենայով,
Հետաքրքրվել ինչո՞վ-երեխայով, ընկերներով, սպորտով

4. Նայի´ր տրված բառերի գործիական հոլովաձևերի կազմությանը և բացատրի´ր: Տրված ձևերն ինչո՞վ են տարբերվում գործիականի այլ ձևերից:

Ուղղական                    Տրական                        Գործիական       

Բարձրություն             բարձրության                    բարձրությամբ կամ՝ բարձրությունով:

Ուրախություն           ուրախության                    ուրախությամբ կամ՝ ուրախությունով:

 Մտերմություն          մտերմության                      մտերմությամբ կամ՝ մտերմությունով:

Երդում  —                           երդման-                                 երդմամբ կամ՝ երդումով:

Արյուն —                              արյան                                     արյամբ կամ՝ արյունով:

Անուն —                               անվան                                   անվամբ կամ՝ անունով:

Ուղղական հոլովը որևէ վերջավորություն չունի: Պատասխանում է ո՞վ, ովքե՞ր, ի՞նչ(ը), ինչե՞ր(ը) հարցերին: Ուղղական հոլովը ունի և՛ անորոշ, և՛ որոշյալ առումներ՝ գիրք-գիրքը:

Տրական հոլովով դրվում են բայական անդամի որոշ լրացումներ: Դրանք կարող են ցույց տալ այն առարկան, որին հանգում է գործողությունը, նպատակ, տեղ, ժամանակ:

Տրական հոլովը պատասխանում է ո՞ւմ, ինչի՞ (ն), ինչերի՞ (ն), ինչի՞ համար, ե՞րբ, որտե՞ղ հարցերին:

Գործիական հոլովով դրվում են բայական անդամի որոշ լրացումներ, որոնք ցույց են տալիս այն առարկան, որով կատարվում է գործողությունը, տեղ, ժամանակ, ձև, ինչպես նաև գոյականական անդամի որոշիչ լրացումներ:
Գործիական հոլովը պատասխանում է ումո՞վ, ինչո՞վ, որտեղո՞վ, ե՞րբ, որքա՞ն ժամանակով, ինչպե՞ս հարցերին: Գործիական հոլովը կազմվում է ով կամ բ վերջավորություններով: Գործիական հոլովը որոշիչ հոդ չի ստանում:

Նախադասության մեջ ուղղական հոլովով դրվում են ենթական, ստորոգյալի մաս կազմող բառը, գոյականական անդամի որոշիչ լրացումը, կոչականը:

5. Երկինք և մարդ բառերի տրված բառաձևերը տեղադրի´ր հոլովման աղյուսակում:

Երկնքում, երկնքից, երկինքը(ը), երկնքով, երկնքի(ն), մարդով, մարդու(ն), մարդ(ը), մարդուց:

Ուղղական-երկինքը(ը), մարդ(ը)

Սեռաան-
տրական-երկԵրկնքում

Բացառական-երկնքի(ն), մարդու(ն),

Գործիական-երկնքով, մարդով

Ներգոյական-երկնքում, մարդուց

6. Ընկեր, սրճարան գոյականները հոլովի´ր:

Ի՞նչ հարցի է պատասխանում հոլովներից յուրաքանչյուրը:
Սրճարան, Սրճարանի, Սրճարանին, Սրճարանում, Սրճարաններում, Սրճարաններից, Սրճարանի

Ուղական-սրճարան, ընկեր
Սեռական-սրճարանի, ընկերոջ
Տրական-ընկերոջը, սրճարանին
Բացառական-ընկերոջից, սրճարանից
Գործիական-ընկերոջով, սրճարանով
Ներգոյականը-ընկերոջ մեչ, սրճարանում

 7. Կազմի´ր բառակապակցություններ՝ հարցական դերանունները փոխարինելով գոյականներով:

Վկայել ի՞նչ: Վկայել ինչի՞ մասին: վկայել խոսքը, վկայել խոսքի մասին

Հավատացնել ի՞նչ: Հավատացնել ինչի՞ մասին: հավատացնել նրան, հավատացնել իրա մասին

8. Կազմի´ր բառակապակցություններ՝ հարցական դերանունները փոխարինելով գոյականներով:

Ընկնել ո՞ւր:
ընկներ գետնին

Հանդիպել որտե՞ղ:
Հանդիպել սրճարանում

 9. Կազմի´ր բառակապակցություններ` հարցական դերանունները փոխարինելով գոյականներով:

Տիրապետել ինչի՞(ն):
Տիրապետել Անգլերենով:

Տիրել ի՞նչը, (ինչի՞ն):
Տիրել ունեծվածքը

Դավանել ինչի՞ն:
Դավանել հավատքին

Տասնորդական կոտորակների հանում

1․ Կատարի՛ր հանում

ա) 9,6-6,5=3,1
բ) 8,68-5,68=3
դ) 17,59-6,49=11,10
ե) 2,22 — 4,35=-2,13
զ) 66,353-4,780=61,573
է) 7,70-6,88=0,18

2․ Կատարի՛ր գումարում

ա) 0,352 + 3,278=3,630
բ) 12, 682 + 5, 700=17,689
գ) 9,875 + 86,131=86,6
դ) 3, 6 + 1, 45 + 0, 7=4,58
ե) 7,8091 +0,8800=8,6891
զ) 6,8 +0,123 + 16,46=22,178

3․ Կատարի՛ր գործողությունները

ա) 8, 7 + 9, 6=18,3
բ) 134, 1 + 6, 78=140,79
գ) 9,20-6,78= 2,42
դ) 85,400-1,017=84,383
ե) 23, 1 + 0.786=23,886
զ) 840,0000-0,0079=839,9921
է) 0,0500-0,0146=0,434
ը) 0,00400-0,00078=0,00322
թ) 3-2,999=1,001
ժ) 65-2,548=62,452
ի) 78-77,659=0,341
լ) 36,5-0,6=35,9

4․ Հաշվի՛ր արտահայտության արժեքը:
ա) 0, 11 + 9, 83 — 3, 28 — 1, 76=9,94-5,04=4,90
բ) 11,371-8,930 + 2,212=4,653
գ) 14,87+(5,82-3,27)=2,55+14,87=17,42
դ) 14- (7, 85 + 3, 96)=14-11,181=2,819

5․ Առաջին դաշտից հավաքեցին 89,36 տ ցորեն, իսկ երկրորդից՝ 14,25 տ ցորեն: Որքան ցորեն հավաքեցին երկու դաշտերից միասին։
113,61

6․ Պղնձյա 100 մ հաղորդալարի փաթեթից օգտագործեցին 67,75 մ։ Քանի՞ մետր հաղորդալար մնաց փաթեթում:
31,25

7․ Երկու քաղաքների հեռավորությունը 120 կմ է։ Այդ քաղաքներից միմյանց ընդառաջ դուրս են գալիս երկու հեծանվորդներ, որոնցից մեկը ժամում անցնում է 13,4 կմ, իսկ մյուսը` 10,6 կմ ճանապարհ: Քանի՞ կիլոմետրով կփոքրանա նրանց միջև հեռավորությունը՝ ա) 1 ժ հետո, բ) 3 ժ հետո: Քանի՞ ժամ հետո նրանք կհանդիպեն:
25,6 5,4

8․ Գտի´ր BCD եռանկյան պարագիծը, եթե BC 2,6 դմ, CD-ն մեծ է BC-ից 0,8 դմ–ով և փոքր է BD-ից 1,2 դմ–ով։

10,6դմ

9․ Լուծի՛ր հավասարումը

ա) x + 3, 8 = 5
1,2
բ) y — 3, 7 = 2, 3
6,4
գ) 12, 5 — z = 2, 3
10,2
դ) 16, 5 — t = 10, 2
6,3
ե) 2, 8 + u + 1, 7 = 10, 5
6,0
զ) (4, 6 — v) + 2, 8 = 2, 4
5,0

10․ Մեծությունները գրառի՛ր տասնորդական կոտորակների տեսքով և համեմատի՛ր։
ա) 6 կգ 8 գ և 7 կգ 1 գ
6,0 8,0 > 7,0 1,0
բ) 5 կգ 275 գ և 4 կգ 986 գ 5 275,100 > 4 986,100
գ) 6 մ 37 սմ և 4 մ 265 սմ 6 37,100 > 4 265,100
դ) 7 կմ 1250 մ և 8 կմ 7 1250,1000 < 8 7,10

Առողջություն

Առողջությունը մարդու նորմալ վիճակն է, երբ նա իրեն լավ է զգում առողջուղչությունը կախված է գործողություներից:
Սնունդ
Մարզանք
Հոգեվիջակ
Կրթություն
Վնասակար սովորություներ
Հիգիենա
Շրճակա միջավայր
Ժառանգականություն
Աղքակահություն
Պատասխանատու կարքագիծ
Վերադասավորում է այս գործոները ըստ իմ կարծիքի կարևորության:

1.Կրթություն
2.Հոգեվիճակ
3.Մարզանք
4.Սնունդ
5.Վնասակար սովորություներ
6.Հիգիենա
7.Աղքատություն
8.Ժառանգականություն
9.Շրժակա միջավայր
10Պատասխանատու վարքագիծ

Տասնորդական կոտորակների գումարում

  1. 2.5 + 1.3 =3,8
  2. 0.7 + 0.2 =0,9
  3. 3.8 + 2.4 =6,2
  4. 5.6 + 4.1 =9,7
  5. 7.9 + 1.2 =10,1
  6. 0.45 + 0.55 =1,0
  7. 1.75 + 2.25 =4,0
  8. 6.3 + 3.7 =10,0
  9. 9.8 + 0.2 =10,0
  10. 4.9 + 5.1 =10,0
  11. 12.45 + 7.55 =20,0
  12. 23.8 + 16.4 =20,2
  13. 9.99 + 0.01 =10,0
  14. 3.141 + 2.718 =5,859
  15. 8.765 + 3.235 =12,990
  16. 45.67 + 32.89 =78,46
  17. 99.99 + 0.01 =100,90
  18. 21.50 + 13.75 =25,25
  19. 56.78 + 43.22 =110,90
  20. 89.9 + 10.1 =100,0
  1. 124.56 + 78.44 =114,00
  2. 367.98 + 432.02 =801,
  3. 999.99 + 0.01 =1000,90
  4. 12.345 + 67.890 =81,135
  5. 543.21 + 456.79 =1000,90
  6. 1000.1 + 999.9 =2000,0
  7. 785.432 + 214.568 =1000,990
  8. 678.91 + 321.09 =1000,90
  9. 0.123 + 0.877 =1,990
  10. 1234.567 + 987.433 =2122,000

Լրացուցիչ աշխատանք

1․ Գրադարանի առաջին հատվածում կա 1240 գիրք, իսկ երկրորդ հատվածում՝ 865 գիրք։ Օրական գրադարանը երկու հատվածներից էլ 50-ական գիրք է տեղափոխում նոր բաժին։ Քանի՞ գրքով ավելի շատ կլինեն գրքերը առաջին հատվածում, քան երկրորդում 5 օր հետո։
775

2․ Խանութում կար 120 տուփ շոկոլադ, 96 տուփ բլիթ և 135 տուփ կոնֆետ։ Առավոտյան վաճառվեց բլիթների կեսը, իսկ կոնֆետների 1/3-ը։ Քանի՞ տուփով ավելի շատ շոկոլադ է մնացել, քան բլիթ։
90

3․ Երկու վազորդներից մեկը առաջին օրը վազեց 4500 մ, իսկ երկրորդը՝ 3200 մ։ Երկրորդ օրը երկուսն էլ ավելացրին իրենց վազած ճանապարհի երկարությունը՝ առաջինը 15%-ով, երկրորդը 20%-ով։ Երկրորդ օրը քանի՞ մետրով ավելի է վազել առաջին վազորդը։
1290

4․ Երկու թիմ մասնակցեց մաթեմատիկայի օլիմպիադային։ Առաջին թիմը հավաքեց 875 միավոր, իսկ երկրորդը՝ 739 միավոր։ Որքա՞ն է միավորների տարբերությունը։
136

5․ Երկու գնացքներ մեկ օրում տեղափոխում են 2750 և 1980 ուղևոր։ Հաջորդ օրն առաջին գնացքը 8%-ով ավելի ուղևոր է տեղափոխում, իսկ երկրորդը՝ 5%-ով ավելի։ Հաջորդ օրին ուղևորների տարբերությունը ինչքա՞ն կլինի։
891

6․ Ֆերմայի աշխատողները հավաքել են 1280 կգ խնձոր, իսկ հաջորդ օրը՝ 1450 կգ։ Առաջին օրը 250 կգ խնձոր տրվել է բարեգործության, իսկ երկրորդ օրը՝ 320 կգ։ Որքա՞ն է մնացած խնձորների քանակի տարբերությունը։
300

 «Հնարագետ ջուլհակը» ավանդությունը։

1.Դո՛ւրս գրիր անծանոթ բառերը և բացատրի՛ր։
հնարագետ-Հնարագիտությամբ կատարված, հնարագիտություն արտահայտող:

Դերվիշ — մահմեդականների թափառաշրջիկ կրոնավոր, խև
 Բոլորեքյան — բոլորը, ամենքը, բոլորը միասին
 Մաքուք — մաքոք


    2․ Դո՛ւրս գրիր այն հատվածները, որտեղ երևում է ժողովրդի վերաբերմունքը դերվիշի արարքների նկատմամբ։
    Շահ-Աբասը իր գիտնականներից մեկին ուղարկում է, որ տեսնե ի՞նչ բան է, ի՞նչ է դերվիշի ուզածը, ինչո՞ւ է ժողովրդին սարսափի մեջ գցել։Անցուդարձ անողները նայում են և զարմանալով հարցնում, թե՝ դու ո՞վ ես, այս ի՞նչ բան է, որ դու քաշել ես. արդյոք մի թալիսման չէ՞ սա, և մեզ համար բարի՞, թե՞ չար թալիսման է… Դերվիշը բնավ չի խոսում։ Ամբողջ քաղաքը վարանման մեջ է ընկնում, թե՝ սա ի՞նչ կնշանակե արդյոք

    Տասնորդական կոտորակների գումարում

    Դասարանական աշխատանք

    1. Կատարել գումարում

    ա) 3,4+2,4=5,8

    բ) 5,1+2,6=7,7

    գ) 3,5+18,5=22

    դ) 25,6+2,9=28,5

    ե) 10,4+9,6=20

    2. Սովորական կոտորակները վերածեք տասնորդական կոտորակների և կատարեք գումարում

    • 24/10 + 56/10=2,4+5,6=8
    • 67/10+67/10=6,7+6,7=13,4
    • 87/10+56/10=8,7+5,6=14,3
    • 98/10+34/10=9,8+3,4=13,2
    • 456/100+344/100=4,56+3,44=8,00
    • 124/100+456/1000=1,24+4,56=6,80

    3. Գումարեք տասնորդական կոտորակները

    566,13+345,24=911,37

    48,34+337,99=87,23

    489,550+3388,766=11

    377,1838+3874,494=

    0,445+0,348=0,793

    0,0001+0,0020=0,0012

    55,578+876,650=933,128

    77,334+76,370=154,604

    778,24+23,76=803,90

    345,48+88,24=424,62

    4. Կատարեք կոտորակների գումարում

    25/50+ 3/50=28,100

    64/25+378/50=454,75

    24/120+234/500=258,620