Ճամփորդություն դեպի Երկրաբանության թանգարան

Մենք երեկ ընկեր Սոնայի և ընկեր Շուշանի հետ գնացել էինք ավտոբուսով երկրաբանության թանգարան: Թանգարանը հիմնադրվել է 1937 թ. ականավոր երկրաբան, գիտության վաստակավոր գործիչ, պրոֆ. Հ. Կարապետյանի նախաձեռնությամբ և անմիջական ղեկավարությամբ: Թանգարանի առաջին ցուցադրումը կազմակերպվել է նրա հարուստ հավաքածուի հիման վրա և հետագայում համալրվել հիմնականում Հայաստանի երկրաբանների ցուցանմուշներով: Հ.Կարապետյանի մահից հետո (1943 թ.) թանգարանին 1944 թ. շնորհվեց նրա անունը:
   Թանգարանի 11000 նմուշներից ցուցադրական ֆոնդը կազմում է շուրջ 2700 նմուշ, որոնք բաշխված են 6 բաժիններում՝

–  Հնէաբանության                              –  Հրաբխականության

  – Հանքաբանության                             –  Օգտակար հանածոների

  – Ապարաբանության                            – Հանքային ջրերի


Ամենամեծ  ընդհանուր  բաժանարար: Մաս 2

Յուրաքանչյուր  բնական   թիվ,   որի  վրա բաժանվում է տվյալ  բնական թիվը, կոչվում է վերջինիս  բաժանարար։

Օրինակ՝

12-ի բաժանարարներն   այն թվերն են, որոնց վրա 12-ը բաժանվում է առանց  մնացորդի։

12-ը առանց մնացորդի բաժանվում է 1, 2, 3, 4, 6, 12  թվերի վրա, ուրեմն 1, 2, 3, 4, 6, 12  թվերը 12-ի բաժանարարներն են։

Այժմ  1-ին տողում գրենք 12-ի բոլոր         բաժանարարները, իսկ 2-րդ տողում գրենք 34-ի  բոլոր  բաժանարարները՝

12-1,2,3,4,6,12

34-1,2,17,34

1-ը և 2-ը 12-ի և 34-ի ընդհանուր բաժանարարներն  են, 2-ը այդ  թվերի  ամենամեծ  ընդհանուր  բաժանարարն է։

Այն բնական թիվը, որը  տրված  բնական թվերից յուրաքանչյուրի  բաժանարար է, կոչվում է նրանց ընդհանուր բաժանարար։

Տրված բնական թվերի ընդհանուր բաժանարարներից  ամենամեծը կոչվում է նրանց   ամենամեծ ընդհանուր բաժանարար։

Երկու բնական թվերի ամենամեծ ընդհանուր բաժանարարը նշանակելու համար օգտագործում ենք փակագծեր՝ ( )։

Գրում     ենք այսպես՝ (12,34)=2

Առաջադրանքներ

  • Գտեք  տրված թվերի ամենամեծ ընդհանուր բաժանարարը։
  • (35  և 14)=7
  • (26  և 13)=13
  • (26 և 24)=2
  • (270 և 90) =90
  • (140 և 70)=70
  • (4 և 11)=1
  • (7  և 3)=1
  • (16  և 9)=1
  • (45 և 15)=15
  • (64 և 72)=8
  • (30  և 45)=15
  • 60 և 120=60
  • (68  և 64)=2
  • (11 և 7)=1
  • (160 և 40)=40
  • (74 և 32)=2
  • (21 և 28)=7
  • (30 և 36)=6
  • (32 և 20)=4

Խնդիր

  • Ամենաշատը քանի՞  միանման փունջ  կարելի է պատրաստել 30 սպիտակ և 24 վարդագույն պիոններից (ոչ մի ծաղիկ չավելանա):
    (24, 30)=6

  • Ամենաշատը  քանի՞  միանման խումբ  կարելի է կազմել  75  մեծահասակից  և  45 երեխայից (ոչ մի մարդ  խմբից դուրս չմնա):
    (45, 75)=15

  • Ամենաշատը քանի՞  միանման  նվեր կարելի է պատրաստել 27 շոկոլադից  և  63 թխվածքաբլիթից (շոկոլադ և թխվածքաբլիթ   չավելանա ):
    63, 27=3






    1  և 1=1
    10  և 98=2
    2  և 8=2
    50  և 68=2
    5  և 4=1
    16  և 13=